Joost kocht voor 300 dollar gijzelsoftware op internet.

Oops, your files have been encrypted.

Op honderdduizenden computers in zo'n 150 landen was afgelopen maand deze melding te zien. Ze waren besmet met ransomware, oftewel gijzelsoftware. Alleen door snel wat bitcoins over te maken, mag je je pc weer gebruiken. 

Een lucratieve business, zo lijkt het, want er zijn altijd wel mensen die betalen. Bovendien is het hartstikke simpel om zelf een ransomwareaanval uit te voeren, zo ontdekte NOS-techredacteur Joost Schellevis.

Hij nam de proef op de som, kocht op een illegale marktplaats zo'n gijzelvirus en besmette met succes wat computers op de redactie. En dat voor slechts 309 dollar. Let wel op, dit is hartstikke illegaal om zelf te doen.

Oke, zo makkelijk is het dus om een aanval uit te voeren, maar hoe moeilijk is het om jezelf te wapenen tegen dit soort cybercrime? Vijf tips.

- Zorg ervoor dat al je software bijgewerkt is. Niet alleen bijvoorbeeld Windows, maar ook antivirusprogramma's. Het makkelijkst is gewoon om overal 'automatisch updaten' aan te zetten.

- Maak back-ups van je bestanden. Dan ben je ook niet alles kwijt als je pc wordt gegijzeld (en is het dus minder reden tot paniek). 

- Een vaak gebruikte manier om ransomware op je pc te krijgen is via phishing. En nee, dat zijn lang niet meer alleen die slechtgeschreven mailtjes uit Nigeria. Criminelen doen zich tegenwoordig voor als een collega of oom, om jou zo te overtuigen zonder twijfel de bijlage te openen of op een link te klikken. Het blijft dus goed opletten. Wanneer je het niet vertrouwt, niet doen. Meer tips over phishing hierrr.

- Die sites waar je gratis muziek, films of software kunt downloaden zijn ook bekend bij cybercriminelen. En die gebruiken het om hun kwaadaardige virussen mee te sturen met Homeland S06E04. Het is dus een stuk veiliger om gewoon te wachten tot iets op Netflix staat of op NPO 3 te zien is. 

Maar lang niet iedereen doet het veilig, zo blijkt wel uit What the #hack?! met Yes-R. De rapper confronteert in het programma internetgebruikers met hun onvoorzichtige gedrag op het internet. En soms heb je niet eens een virus nodig om aan iemands wachtwoord te komen:

What the #hack?!, maandagavond 21:20 op NPO 3.