Jongeren kiezen steeds minder vaak voor een bijbaantje als vakkenvuller, maar worden ondernemer.

Een eigen app, webshop of een carrière als YouTuber. Steeds meer jongeren onder de 18 jaar beginnen een eigen bedrijf.

Het aantal bedrijven van jongeren is in de afgelopen vijf jaar verdubbeld. In 2012 waren er nog 1119 18-minners in Nederland met een eigen bedrijf, nu zijn dat er 2273.

Voor veel jongeren begint zo'n bedrijf als hobby. Zo ook bij Joep van Damme van 17 jaar. Tijdens logeerpartijtjes bij zijn oma leert hij haken en breien. Op zijn twaalfde besluit hij zijn ontwerpen op een Facebookpagina te zetten. “Natuurlijk waren er mensen die erom moesten lachen en het iets voor oude vrouwen noemden, maar de meesten vonden het vet”, zegt Joep.

Sommigen zijn zelfs zo enthousiast, dat ze vragen of Joep voor hen een muts kan maken. “Ik zei: is goed, als je me wol geeft.” Na drie opdrachten wordt Joep benaderd voor een interview in het lokale krantje van Vlissingen en gaat het hard. Via Omroep Zeeland haalt het breiwerk van Joep zelfs de landelijke media.

Om alle aanvragen aan te kunnen, besluit Joep zelfs te blijven zitten in het tweede jaar van de havo. Met hulp van zijn oma en tante haakt hij binnen een jaar bijna duizend mutsen. 

Joep is nu 17 jaar en een échte ondernemer: hij heeft een webshop, een eigen wolmerk, een heus boek over haken en een YouTube-kanaal waar hij kijkers meeneemt in zijn wereld. Ook geeft hij workshops om jongeren enthousiast te krijgen voor haken en breien.

"Dat het ondernemen lukt geeft een enorme kick. Maar die moet je wel vasthouden als je daarna tien tegenslagen krijgt. De kracht van een ondernemer is om snel te kunnen repareren."

En dat allemaal naast school, wat soms best lastig te combineren is. “Op school zeggen ze natuurlijk dat school het belangrijkst is en mag ik bijvoorbeeld geen toetsen missen. Maar ik denk dan weleens: doe toch normaal, mijn cijfers zijn toch goed?”

Het stoort Joep dan ook dat er geen beleid is voor jongeren die ondernemer zijn. “Er is wel een programma voor topsporters of -musici bijvoorbeeld. Maar als ondernemer is het moeilijk om vrij te krijgen.” Ook buiten school zorgt zijn leeftijd soms voor belemmeringen. Zo kan je onder de 18 geen zakelijke rekening openen, wat wel nodig is voor betalingen in zijn webshop.

De jonge designer Kasper Dolk (16) herkent deze problemen, bijvoorbeeld met het tekenen van contracten. "Je kunt via de rechter een zogenoemde handlichting aanvragen. Dat betekent dat je handtekening rechtsgeldig wordt. Als je nog geen 18 bent is dat namelijk niet zo." Zelf heeft hij dat niet gedaan, maar moeten zijn ouders elke keer meetekenen. 

Dat heeft ook wel voordelen, zegt Kasper. "Ze houden goed in de gaten wat ik onderteken. Soms ben ik heel erg enthousiast wanneer ik een contract krijg, maar dan moet ik dat van mijn ouders wel eerst goed doorlezen. Zodat er geen addertjes onder het gras zitten."

Kasper is al vanaf zijn dertiende bezig met ontwerpen van apps en websites. De basis van het vormgeven leerde hij van zijn vader, die grafisch ontwerper is, maar om echt apps te maken keek hij veel tutorials op YouTube. Nu besteedt hij zijn avonduren aan projecten van klanten. "Als ik thuiskom na school ga ik eerst mijn huiswerk maken en daarna ontwerpen. Ja, dat is best druk, maar ik vind het gewoon hartstikke leuk."

Ook voor Henrico van Wanrooy (16) is zijn drukke leven geen probleem. Het liefst zou hij helemaal stoppen met school om zich te richten op zijn eigen kledingwinkel, maar dat kan nog niet. 

Daarom volgt hij nu een opleiding waarbij hij maar één dag naar school hoeft. De andere vier dagen staat hij in zijn vorig jaar geopende winkel in Beverwijk. “Het was iets wat ik al heel lang wilde. Ik kijk al mijn hele leven mee met mijn vader en opa, die al jaren in de kledinghandel zitten,” zegt Henrico.

Inkopen, verkopen en financiën: Henrico doet het allemaal zelf. “In het begin keken mijn vader en opa nog wel mee, maar nu geven ze mij de vrije hand om alles zelf te beslissen.” Henrico heeft zelfs zijn eigen personeel aangenomen; medewerkers die bovendien allemaal ouder zijn dan hijzelf. 

Inmiddels loopt zijn winkels naar eigen zeggen hartstikke goed en droomt Henrico alweer verder. “Ik wil graag meerdere winkels openen en mijn eigen kledingmerk beginnen.”

Ook Joep heeft genoeg plannen voor de toekomst. Wanneer hij na dit jaar met school klaar is, wil hij naar het AMFI, om meer te leren over het bouwen van een merk en presenteren van producten. Ook hoopt hij zijn collectie verder uit te breiden. “In de zomer wil niemand natuurlijk mutsen en ligt het stil. Ik wil het merk Joep uitbreiden naar meer producten die ik leuk vind, bijvoorbeeld festivalshirts.”

Zelf een bedrijf starten? De Kamer van Koophandel heeft handige tips hoe dat in zijn werk gaat.