Zowel in 2018 als 2019 breken er branden uit in een tentenkamp voor arbeidsmigranten in San Ferdinando in het zuiden van Italië. In totaal komen daarbij vier mensen om en raken veel arbeiders gewond. Wat is daar gebeurd?

Gevangen in een tent

In 2018 gaat rond een uur of twee ’s nachts het alarm af in het tentenkamp van San Ferdinando in Calabrië, het gebied dat de punt van de ‘laars’ vormt. Wanneer de brandweer ter plaatse komt, is het voor de 26-jarige Becky Moses uit Nigeria al te laat. Zij sterft gevangen in de tent, waar ze pas drie dagen woont. Volgens verslagen van ooggetuigen die wel wisten te ontkomen aan de vlammen brak het vuur uit niet ver van waar de vrouw sliep. Toen zij zich realiseerde wat eraan de hand was, was het al te laat. Twee andere vrouwen raakten ernstig gewond. Anderen werden naar het ziekenhuis gebracht met brandwonden en rookvergiftiging. In totaal gingen 200 geïmproviseerde tenten, huisjes en hutjes in vlammen op. 

Vuurpot

Wat de brand veroorzaakt heeft is niet bekend. Wel weten we dat de brand uitbrak in het centrale deel van het kamp en dat het vuur zich snel verspreidde naar omliggende tenten en hutten. Op dat moment woonden er ongeveer 1000 mensen in San Ferdinando. Van kwade opzet is geen sprake meldden de autoriteiten. De oorzaak zou een vuurpot of een kampvuur zijn dat de bewoners gebruiken om op te warmen en te koken.

Noodoplossing

San Ferdinando is een tentenkamp voor arbeiders die in de landbouw werken, voornamelijk het plukken van fruit en groente tijdens het oogstseizoen. Het wordt acht jaar eerder opgezet als tijdelijke oplossing na een opstand van een groep arbeiders tegen voortdurende mishandelingen en aanvallen. Het Italiaanse ministerie van Binnenlandse Zaken zet er een aantal tenten neer. Maar door de jaren heen groeit het aantal arbeiders dat er onderdak zoekt. Bewoners bouwen zelf hutten en geïmproviseerde huisjes rond de bestaande tenten. Een kleine groep vaste arbeiders woont er permanent, andere vinden er onderdak als ze aankomen in Calabrië voor seizoenwerk op het land. Toiletten, douches en elektriciteit zijn er niet.

Nog twee doden

zowel in december 2018 als in februari 2019 breekt er opnieuw brand uit met twee dodelijke slachtoffers als gevolg. De autoriteiten laten het tentenkamp ontruimen en geven bewoners drie keuzes. De eerste is om te verhuizen naar een nieuw, veiliger tentenkamp met sociale verzamelplaatsen, waaronder twee gebedshuizen, containers met toiletten en douches en containers voor afval. De andere twee opties zijn om zich aan te melden voor het SPRAR (een systeem dat vluchtelingen en asielzoekers beschermt) of naar een CAS verhuizen, dat is een noodopvangcentrum. In de praktijk kiezen veel arbeiders voor het nieuwe tentenkamp, omdat die dichterbij hun werk is. Uiteindelijk komen er zo’n 900 mensen te wonen in het nieuwe kamp waar er officieel plek is voor 450 mensen.

Nieuwe brand

In maart 2019 slaat het noodlot opnieuw toe, deze keer in het nieuwe tentenkamp. ​​In een hoek van een tent met zes zitplaatsen waar verschillende elektriciteitskabels lopen, breekt brand uit. De nieuwe tenten zijn brandveilig, maar dat betekent in de praktijk dat de verbranding alleen langzamer gaat dan in de oude tenten. De extra woonruimtes die door bewoners zijn bijgebouwd in het kamp blokkeren veiligheidsruimten en vluchtroutes, waardoor ontsnappen moeilijk is. Opnieuw overlijdt er iemand als gevolg van een brand: De 32-jarige Sylla Naumé uit Senegal.

Broodjes

Op dit moment is het tentenkamp nog steeds intact. Bewoners leven met acht man in een tent en afstand houden vanwege het coronavirus is nagenoeg onmogelijk. Ze kunnen op dit moment echter niet aan het werk en hebben dus ook geen geld voor eten. De pastorale organisatie Caritas, opgericht door Italiaanse bisschoppenconferentie, deelt broodjes uit, maar tekorten dreigen.  

Geschreven door: Maic Oudejans

Bronnen: Repubblica 01-2018, Repubblica 03-2019, Repubblica 04-2020, Avvenire, LAC News