De Alpen kun je op verschillende manieren definiëren en Alpenmelk dus ook. De EU neemt de Alpen ruimer dan Zwitserland en ook de Duitse melkindustrie in Beieren houdt er een ruim Alpengebied op na. Hoe zit dat precies? Wat zijn de regels rond de Alpen?

Zwitserland

Zwitserland maakt onderscheid tussen bergproducten en Alpenproducten. Om de term “bergproduct” te dragen, moeten de grondstoffen afkomstig zijn uit het berggebied en worden verwerkt in het berggebied. Als de producten buiten het berggebied verwerkt worden, kan alleen de oorsprong van de grondstoffen vermeld worden, bijvoorbeeld ‘yoghurt uit bergmelk’.

Alpenproducten

Voor Alpenproducten gelden dezelfde regels als voor bergproducten, alleen moeten de producten uit het zogenaamde zomergebied komen (zie kaartje hieronder). Dit betekent dat niet alle melk uit Zwitserland Alpenmelk is. Alleen de melk die van koeien die zomers de weidegang naar de Alpenweide maken. Zomerweidegang geldt dan weer alleen vanaf 1200 meter hoogte gemiddeld in de zomermaanden. Dit is ook de reden dat Alpenmelk maar een beperkt deel van het jaar verkrijgbaar is. Je kunt de berg- en Alpenproducten herkennen aan de logo’s. Deze garanderen dat de producten gemaakt zijn volgens de Berg- en Alpenregelgeving van de Zwitserse overheid.

Alpen Conventie

Volgens geoloog Peter Floor lopen de Alpen tot waar er geen bergen meer zijn. Maar de Alpen Conventie heeft een ruimere definitie van de Alpenregio bepaald. Deze strekt zich uit over acht landen: Duitsland, Frankrijk, Italië, Liechtenstein, Monaco, Oostenrijk, Slovenië en Zwitserland. (zie kaartje hieronder) Deze landen hebben samen een overeenkomst gesloten die de bescherming en duurzame ontwikkeling van de Alpen garandeert. 

Duitse melkindustrie.

De Duitse melkindustrie gebruikt nóg een andere definitie van de Alpen. En deze definitie is het ruimst van allemaal. Ze beroepen zich op een indeling van natuurregio’s van de Bundesanhalt für Landeskunde. Deze indeling spreekt over het Alpen und Alpenvorland, een verzamelnaam voor een aantal regio’s in Zuid-Duitsland. Dit gebied omvat zowel kleine berggebieden als de Noordelijke Kalkalpen, direct aan de grens met Oostenrijk. Maar het omvat ook gebieden als het Beneden Beierse Heuvelland en het Donau-Iller-Lech Plateau, waar in geen velden of wegen een bergtop te bekennen is. De noordelijke grens valt vrijwel samen met de Donau.  (zie gebied 16 en 17 op onderstaande kaart)

De Duitse Melkindustrie (MIV), een branchevereniging van Duitse melkproducenten en –verwerkers, komt met een opmerkelijk ruime uitleg. Zij stelt dat álle melk uit het Alpen und Alpenvorland als Alpenmelk mag worden verkocht. Dus ook melk uit het Alpenvorland, bijvoorbeeld de vlakke weilanden rond Ingolstadt, telt op deze manier mee als Alpenmelk. Terwijl Ingolstadt toch op zo’n goeie 165 kilometer ligt van de Duitse Alpenbergtop Zugspitse. Milka noemt deze vlakke weilanden trouwens liever ‘voorvalleien van de Alpen’.