Als er een schilderij van een naakt lichaam aan je muur prijkt, ben je dan een bewonderaar van de mens in zijn puurste vorm of gewoon een geilaard?

Naakt in kunst is door de geschiedenis heen altijd omstreden geweest, natuurlijk vooral omdat we het met seks associëren en er dan altijd moraalridders zijn die met hun vingertje zwaaien.

Je zou verwachten dat we anno 2016 een zekere vorm van vooruitgang hebben geboekt, maar nee; recentelijk nog klaagden boze buurtbewoners uit Nijmegen over een tentoonstelling in het buurtcentrum met ‘teveel naakt’ in de ‘wanstaltige’ schilderijen. Bijna grappig eigenlijk dat in de 21^ste eeuw een schilderij van een vrouw met blote borsten nog altijd seksueel opwindend en aanstootgevend wordt gevonden.

Seksuele opwinding door een schilderij mag dus eigenlijk nog steeds niet. Naakt moet bijna plastisch, want anders is het porno en dan slaan de moraalridders categorie ‘Don Quichotte’ op tilt. Maar wat is er eigenlijk mis met een opwindend schilderij, is het daardoor geen goede kunst meer?

#nofilter

De mens in zijn blootje is de mens in zijn ‘echtste’ vorm. Rembrandt en Courbet schilderden naakt al #nofilter: naakt zoals je het ziet, met alle plooien, oneffenheden, rimpels en vlekjes. Courbet veroorzaakte ophef met zijn ‘L’Origin Du Monde’, waarop de vagina pontificaal stond afgebeeld, als, inderdaad, een natuurlijke weergave van de oorsprong van de wereld. Rembrandt schilderde magere en lelijke mensen, maar zag in hen de schoonheid van de naakte waarheid.

Maar de waarheid zonder de mantel van illusies die de minder fraaie zaakjes bedekt is dan ook eng. Helemaal in deze tijd, waarin imperfecties uit den boze lijken te zijn en we er lustig op los retoucheren en corrigeren.

Met je ógen kijken (en dus níet met je genotsorgaan)

Door te schilderen heb je aandacht voor het object dat je schildert en sta je langer stil bij de details. ‘De meeste mensen zijn nog nooit echt bekeken’, zei Fela, één van de broertjes Donker. Dat klopt, we nemen zelden de tijd eens echt naar iemand te kijken, naar de lijnen van iemands gezicht en lichaam, de kleurverschillen van de huid en hoe het licht op iemands gelaat valt.

Daarom is naaktschilderen zo’n vak apart: door een lichaam goed te bestuderen zie je hoe mooi het is in z’n eigen en puurste vorm.

Naaktschilderen is kijken met de ogen in plaats van met de genotsorgaan. Een naakt lichaam schilderen is dus ook niet altijd erotisch. Maar toegegeven: erotiek op een doek vangen is een kunst en het blijft wennen om urenlang in het kruis van een naaktmodel te staren…

Youp van ‘t Hek wordt van naaktmodel staan ook een beetje ongemakkelijk.

Tips voor naaktschilderen en model staan

Oefening baart kunst:

Bang voor opwinding tijdens de sessie? Houd een cactus voor de cactus:

Meer inspiratie? Je kunt natuurlijk ook met je eigen naakte lichaam gaan schilderen, zoals EnzoKnol. Lekker kliederen:

Exposities

Rembrandthuis – De Naakte Waarheid