Naar een concert van Taylor Swift? Dan moet je eerst merchandise kopen.

Concerten van grote artiesten zijn vaak binnen een paar tellen uitverkocht. Dat komt deels door hun populariteit, maar ook door tickethandelaren die met bots snel tickets opkopen - om ze vervolgens met winst door te verkopen.

Taylor Swift biedt daar nu een oplossing voor. Via Taylor Swift Tix kun je laten zien dat je een echte fan bent. Dan mag je eerder tickets kopen, nog voordat de bots erbij kunnen.

Dat werkt zo: op Ticketmaster kun je een speciaal fanaccount maken, waar je je sociale media aan koppelt. Als je via dat account albums, shirtjes of andere merchandise koopt, kom je hoger op de wachtlijst om tickets te kunnen kopen. Ook door filmpjes te kijken en op sociale media over Tay Tay te posten kun je hogerop komen.

Ticketmaster ziet het als een manier om de doorverkoop van tickets tegen te gaan. Volgens anderen is het een slimme manier om kinderen meer geld uit te laten geven, want: hoe meer spullen de (vaak jonge) fans kopen, hoe meer kans ze hebben op een kaartje.

Met deze video werd het idee op Taylor Swifts Youtube-pagina gepresenteerd.

"Dit lijkt me een dekmantel om meer te verdienen", zegt Hans Ober, directeur van Ticketswap. "Het is belangrijk dat tickets bij fans terecht komen, maar dit is niet de manier. Het is niet ethisch verantwoord: het is vervelend als fans geen kaartje kunnen kopen, maar om ze drie keer een album te laten kopen gaat heel erg ver."

De video waarin Swift het systeem aanprijst heeft volgens Marijke Leliveld inderdaad een wat onethisch tintje. Zij doet als docent Economie en Bedrijfskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek naar ethiek en moraliteit. "Ze creëert hier een schaarste, dat je bij de concerten moet zijn. En ze geeft een oplossing in de vorm van meer spullen kopen."

"Het probleem is dat er een verschil is tussen wat we goed of fout vinden, en wat mag volgens de wet. Dit ticketsysteem mag, zolang het kopen maar door de meerderjarige papa en mama wordt gedaan."

Dat Swift een rolmodel is voor veel jongeren maakt de techniek effectief: de site waarop je je kan aanmelden lag na de lancering plat door het aantal bezoekers. "Dat ze in de video zelf de oproep doet aan haar fans, wijst er wel op dat ze haar best doet om hen te verleiden. Ze heeft een boel invloed op haar fans."

"Ik vind het nogal een doorzichtige manier om meer geld te verdienen", zegt Maarten Bloemers van GUTS, een startup die software tegen ticketfraude maakt. "Zo'n plek in de wachtrij kopen creëert weer een nieuw verdienmodel. Fans hebben geen keus, dus die hebben dit maar te nemen."

"Als er geen bots gebruikt kunnen worden, betekent het inderdaad wel dat er meer fans bij kunnen zijn. Maar de meeste zaken van Live Nation, het moederbedrijf van Ticketmaster, zijn wel gericht op winstmaximalisatie. Persoonlijk geloof ik dus niet heel veel van hun goeie bedoelingen."

Oorlog tegen de robots

Scam of niet, het probleem dat tickets met behulp van bots worden opgekocht is een reëel probleem. In de VS is er zelfs een speciale wet die dit soort praktijken afstraft: de Better Online Ticket Sales (of BOTS) Act. Toch gaat het nog steeds fout: doorverkoopsites als Stubhub staan vol met tickets ver boven de marktprijs, terwijl fans achter het net vissen.

Meerdere artiesten proberen hun fans hiervan te behoeden. Zoals countryartiest Eric Church: hij liet 25.000 tickets die door handelaars waren opgekocht ongeldig verklaren. "Er zijn arbeiders die met hun familie naar een show willen", zegt hij in Rolling Stone, "zij waren er voor ons in bars en clubs. Moet ik nu de ticketprijs omhoog gooien omdat de zwarthandelaars dat vragen? Ik dacht het niet."

Toch is het lastig om dit soort praktijken tegen te houden. "Maar ik denk wel dat het technisch mogelijk is om bots te herkennen", zegt Ober. "Als bedrijf kun je zien of een bepaalde creditcard vaker wordt gebruikt. Als je ziet dat iemand met één kaart continu talloze kaarten koopt, dan kun je makkelijk inschatten dat dat een bot is."

Volgens Ober is er weinig bekend over hoe veel bots actief zijn in Nederland. "Maar het blijft een feit dat je in een enorme digitale rij terechtkomt voor een concert van bijvoorbeeld Adele. Dan moet je je afvragen hoe veel van die mensen echt mensen zijn."